De Antwerpse wijk Oud-Borgerhout is een aandachtsregio. De bevolking scoort er minder goed op het vlak van lichamelijke en geestelijke gezondheid. Stedelijke bewoners (en vooral die in aandachtswijken) hebben minder vaak een vaste huisarts en consulteren vaker rechtstreeks de spoeddienst of –opname. De bewoners ervaren er ook problemen met hun woonomgeving (hinderlijke milieu-invloeden zoals lawaai, geurhinder, vochtigheid,…) en met hun sociale gezondheid (gebrek aan sociale ondersteuning, mantelzorg,…)
De basisdoelstelling bij de oprichting van een wijkgezondheidscentrum is het ontwikkelen van kwalitatieve gezondheidszorg op wijkniveau en de toegankelijkheid van de zorg op duurzame wijze bevorderen.
Het WGC organiseert zich als een niet-winstgevende organisatie, een VZW.
Het WGC stelt zich op als een pluralistische, onverzuilde organisatie die niet gebonden is aan een politieke of ideologische strekking.
Het WGC kiest ervoor om deze onafhankelijkheid te bewaren in haar bestuursorgaan. Leden van het Bestuur en de algemene vergadering zetelen ter persoonlijke titel en niet in functie van een vereniging of organisatie.
Basisprincipes en concrete werkmethodes:
- Gezondheidszorg op wijkniveau: Dit impliceert een territoriale benadering in tegenstelling tot een categoriale (naar specifieke categorieën patiënten) of verzuilde benadering. Patiënten zoeken een zorgverstrekker binnen een bepaalde straal van hun woonplaats. Voor het WGC is het van belang om hierbij naar een sociale mix van patiënten te streven. Deze wijkgerichte benadering bevordert de samenwerking met andere hulpverleners en de welzijnszorg in de wijk.
- Gezondheid in de breedste zin van het woord: We benaderen ‘gezondheid’ vanuit al zijn invalshoeken, rekening houdend met al zijn determinerende factoren en het ‘inclusieve’ karakter. Gezondheidszorg impliceert zowel het curatieve, palliatieve en preventieve aspect (primair, secundair en tertiair) en gezondheidspromotie. Hierbij is er voldoende aandacht voor de invloed van de woonomgeving en sociale gezondheid in het algemeen. We werken volgens een bio-psychosociaal model. Dit moet ons toelaten een beter zicht te krijgen op de sociale situatie van onze patiënten. Een regelmatig contact vanuit het WGC met andere relevante sociale actoren (OCMW,CAW,SAS, Stad Antwerpen,…) is van wezenlijk belang. Daarnaast versterken we de aandacht op het aanbieden van op EBM (Evidence Based Medicine) gebaseerde zelfzorg. Aan stressmanagement, voeding, beweging en aandacht voor zinsvragen wordt gewerkt door psychologische en gedragsmatige behandelingen aanvullend op de gewone medische zorgen. Dit alles impliceert dat er voldoende tijd per patiënt wordt vrijgemaakt om deze doelstellingen in de praktijk om te zetten.
- Duurzame toegankelijkheid: Voor een WGC is kwalitatief goede gezondheidszorg een basisrecht voor iedereen. Daarom zorgt een WGC samen met andere hulpverleners uit de regio voor een permanente toegankelijkheid van de zorg (wijkwachtdienst). Door de toepassing van het forfaitair betalingssysteem hoeft de patiënt zelf niet te betalen voor de eerstelijnszorg. Bovendien besteedt een WGC specifieke aandacht aan het instellen van behandelingen die bijkomende kosten voor de patiënten met zich meebrengen (verantwoord voorschrijven van medicatie, bijkomende onderzoeken,…). Tenslotte staat het centrum open voor iedereen, los van culturele, sociale, economische of politieke achtergrond.
- De patiënt staat als volwaardige partner centraal: Patiënten in een WGC worden met respect benaderd als volwaardige personen, zonder vooroordelen of stigmatisering. Dit veronderstelt een hulpverlening op maat en patiëntgerichte zorg. Bovendien is er voldoende aandacht voor strategieën van versterking en de multiculturaliteit van de populatie. (vb door het werken met tolken)
- Rol van het WGC in de wijk: Het WGC voelt zich erg betrokken bij de wijk waarin het functioneert en bij de wijkbewoners. Het versterkt de lokale gemeenschap door toepassing van het model van Community Oriented Primary Care (COPC). Concreet werkt het WGC mee aan het verbeteren van de leefomstandigheden in de wijk. Daartoe wordt er op middellange termijn actieonderzoek opgezet (met steun van overheid en wetenschappelijke begeleiding en evaluatie). Een WGC heeft dus een trekkende rol, samen met lokale partners en artsen uit de buurt, in het lokale gezondheidsbeleid.
- Het WGC is een multidisciplinair initiatief: In een WGC werken verschillende gezondheidswerkers geïntegreerd samen met eenzelfde patiënt. Dit kan op verschillende manieren geconcretiseerd worden: Door het bijhouden van een GMD met geïntegreerde informatie vanuit de medische, paramedische en maatschappelijke disciplines. Door het regelmatig houden van patiëntenbesprekingen op niveau van het WGC. Door een wijkwelzijnsoverleg waarin verschillende hulpverleners samengebracht worden op buurtniveau.
- Inhoudelijk werk zorgverstrekkers: De zorgverstrekkers moeten tijdens raadpleging vooral inhoudelijk kunnen werken. Een goed uitgebouwd secretariaat zorgt voor de administratieve afhandeling van de consultaties, administratie rond de toepassing van het forfait, enz.
- Actieve participatie van personeelsleden aan het WGC en de zorg voor hun persoonlijk functioneren: Alle personeelsleden nemen actief deel aan het beleid van het WGC om hun betrokkenheid bij de organisatie te vergroten. Tenminste één personeelslid is lid van de bestuursorganen van de vzw. Om een goede werking te garanderen, moet er specifieke aandacht zijn voor het persoonlijk functioneren van de betrokken hulpverleners en medewerkers. Wij willen een voorbeeld zijn van een gezonde manier van werken in de eerstelijnsgezondheidszorg. Dit wordt concreet gerealiseerd door: Het regelmatig organiseren van functioneringsgesprekken. In de taakplanning wordt in de mate van het mogelijke rekening gehouden met persoonlijke noden en de familiale context van personeelsleden. De arbeidsprestaties worden omschreven in goed afgebakende werkuren. Een aangename en goed ingerichte privé-ruimte voor het personeel. Het voorzien van voldoende ruimte binnen het takenpakket van het personeel voor het volgen van opleiding en vorming. (studiedagen, congressen, lezen vakliteratuur,…)
- Het WGC streeft continu naar kwaliteit van de zorg en werkt binnen een academisch netwerk van opleidingspraktijken. Deze continue kwaliteitsbevordering wordt concreet gerealiseerd door: Zoveel mogelijk evidence based (EBM) werken. Het verantwoord voorschrijven van medicatie en behandelingen. Het hanteren van een eenduidig beleid over vaak voorkomende huisartsgeneeskundige situaties op basis van EBM-richtlijnen. Wetenschappelijke begeleiding en evaluatie. Bovendien neemt het WGC op langere termijn deel aan een academisch netwerk van opleidingspraktijken, verbonden aan de vakgroep Huisartsgeneeskunde van de Universiteit Antwerpen. Het WGC doet dit concreet door: Het begeleiden van studenten opleiding geneeskunde tijdens hun huisartsenstages als daar voldoende tijd en ruimte voor is. Het WGC functioneert als opleidingspraktijk en werkt daarbij samen met een huisarts-in-beroepsopleiding (haio)